Το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών οργανώνει μηνιαίο Colloquium στο οποίο παρουσιάζουν εισηγήσεις μέλη του Τμήματος (διδάσκοντες και διδακτορικοί φοιτητές), μέλη της ευρύτερης ακαδημαϊκής κοινότητας του ΑΠΘ, αλλά και προσκεκλημένοι ομιλητές από άλλα πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Το σεμινάριο, που λαμβάνει χώρα την πρώτη Παρασκευή κάθε μήνα, φιλοδοξεί να αποτελέσει forum επιστημονικού διαλόγου πάνω στις ποικίλες εκφάνσεις του πολιτικού φαινομένου και των σχέσεων εξουσίας, και έναυσμα κριτικού αναστοχασμού. Είναι δε αντιπροσωπευτικό της ποικιλίας των προβληματικών και των μεθόδων που αναπτύσσονται στο πεδίο των πολιτικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών σε μια ευρύτερη διεπιστημονική προοπτική.
Επιμέλεια: Κιουπκιολής Αλέξανδρος, Αναπλ. Καθηγητής

Κύκλος ομιλιών 2019-20

21/2/2020 Ημερίδα του Colloquium: “Κλιματική αλλαγή: πολίτες, κινήματα και κόμματα”
Ομιλητές:
Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, Καθηγητής, ΠΑΜΑΚ: Το κλίμα ως οικουμενικό κοινό: προοπτικές αναδιάταξης της προστασίας και των δικαιωμάτων.
Κάρολος Καβουλάκος , Επ. Καθηγητής, AΠΘ: Κλιματική αλλαγή, κινήματα και μοντέλο ανάπτυξης.
Νίκος Νικήσιανης, Διδάκτορας, ΑΠΘ: Η κλιματική κρίση ως πεδίο κοινωνικού ανταγωνισμού: το παράδειγμα των Κίτρινων Γιλέκων.
Συντονιστής: Νικόλας Σεβαστάκης, Καθηγητής, ΑΠΘ

24/1/2020: Ημερίδα του Colloquium Η άκρα δεξιά στην Ελλάδα και στην Ευρώπη: ζητήματα ταυτότητας, ρατσισμού και οικονομικής κρίσης
Ομιλητές:
Βασιλική Γεωργιάδου, Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο: Η ευρωπαϊκή άκρα δεξιά σε ανοδική τροχιά: πολιτισμικές αντιδράσεις και οικονομικοί φόβοι.
Νικόλας Σεβαστάκης, Καθηγητής, AΠΘ: Για τις (ακρο)δεξιές ‘πολιτικές της ταυτότητας’. Ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν.
Θωμάς Σιώμος, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, ΑΠΘ: Ο «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής»: ακροδεξιός λόγος, κρίση και βιο-πολιτικές προκείμενες στο όριο μεταξύ εθνικισμού και λαϊκισμού.

22/11/2019 1η συνάντηση Colloquium 2019-20: “Το προσφυγικό ζήτημα σήμερα”
Δημήτρης Γ. Χριστόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο: Προσφυγικό: μεταξύ επίγνωσης και κινδυνολογίας
Αθηνά Σίμογλου, δικηγόρος, ειδική νομική συνεργάτης του γραφείου της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην Ελλάδα: Θέμα: Ο νόμος 4636/2019 για την προστασία των προσφύγων.
Ανδρέας Βασιλείου, Ιστορικός και Πολιτικός Επιστήμονας, μέλος Δ.Σ. της Ε.Ε.Δ.Α.: Θέμα: Το newspeak του προσφυγικού- μορφές ξενοφοβικού λόγου
Συντονισμός: Καθ. Άρης Στυλιανού, Πρόεδρος Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ.

Κύκλος ομιλιών 2018-19

19/4/2019: 5η συνάντηση Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Κλεονίκη Αλεξοπούλου Θέμα: Αποικιακά κράτη, δημοσιονομικά κι εργασιακά καθεστώτα στην Πορτογαλική Αφρική, 1850-1975

8/2/2019: 4η συνάντηση Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Γιώργος Σωτηρόπουλος είναι διδάκτορας Πολιτικής Θεωρίας από το Πανεπιστήμιο του Kent.
Θέμα: “Το ορθό ως πρόβλημα και επιθυμία: Μια υλιστική θεώρηση της δικαιοσύνης”

25/1/2019: 3η συνάντηση Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Τατιάνα Λιάνη Θέμα: Η αυτοκρατορία καταρρέει: Παγγερμανισμός, χριστιανοσοσιαλισμός και σιωνισμός στη Βιέννη του 1900

7/12/2018: 2η συνάντηση Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Γιώργος Αντωνίου Θέμα: Ο αντισημιτικός λόγος και η ελληνική εμπειρία. Από την αφάνεια στην επικαιρότητα

2/11/2018: 1η συνάντηση Colloquium του Τμήματος
Γιάννης Μπαλαμπανίδης Θέμα: Σοσιαλδημοκρατία και ριζοσπαστική Αριστερά στην Ευρώπη της κρίσης: στρατηγικές «ανταγωνιστικής συμβίωσης»

Κύκλος ομιλιών 2017-18

30/3/2018: Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Δήμητρα Δημητρακοπούλου Θέμα: «Οι ψευδείς ειδήσεις ως μετα-νεωτερική μυθολογία. Η περίπτωση του αντι-εμβολιαστικού κινήματος»

2/3/2018: Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Πάνος Κουργιώτης Θέμα: «Περί Ισλάμ και Ισλαμισμού τον 20ο και 21ο αιώνα» Η ανάδυση του ισλαμικού φονταμενταλισμού, η «Αραβική Άνοιξη», η σύνδεση Ισλάμ και τρομοκρατίας είναι από τα πλέον επίκαιρα και κρίσιμα ζητήματα. Τι είναι το «Πολιτικό

8/2/2018: Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Θέμα: Understanding Ideological Change in Britain: Corbyn, BREXIT, and the British Election Studies Expert Surveys
Καθηγητής Hermann Schmitt, Πανεπιστήμιο του Mannheim της Γερμανίας και Πανεπιστήμιο του Manchester του Ηνωμένου Βασιλείου

2/2/18: Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Βασίλης Μπογιατζής
Θέμα: «Αναζητώντας ένα νέο ξεκίνημα: η οικειοποίηση της τεχνολογίας και του επιστημονικού ιδεώδους στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου» O «λόγος» σύμφωνα με τον Φουκώ έχει (μεταξύ άλλων) ως αντικείμενο του τους τρόπους που γνώση και κοινωνικές

12/1/18: Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Κώστας Τζιάρας
Θέμα: Δίκτυα επιβίωσης των φτωχών στρωμάτων την περίοδο του μεσοπολέμου. Το λαθρεμπόριο καπνού στη Θεσσαλονίκη.

1/12/17: Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών
Γιώργος Πάσχος
«Πόλεμος και Πολιτική στο έργο του Καρλ φον Κλαούζεβιτς» «Πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα».

Κύκλος ομιλιών 2016-7

Ημερομηνία: 4 Νοεμβρίου 2016
Θέμα: Ριζοσπαστικό Ισλάμ και Ευρώπη
Ομιλήτρια: Αγγελική Ζιάκα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Θεολογική Σχολή, ΑΠΘ
Περίληψη: O ισλαμικός ριζοσπαστισμός στην Ευρώπη απασχολεί τις κοινωνίες της  γηραιάς ηπείρου όλο και περισσότερο. Πολλές έρευνες από ποικίλα  επιστημονικά πεδία καταπιάνονται με το θέμα και προσπαθούν να κατανοήσουν το φαινόμενο,  να το προσεγγίσουν μεθοδολoγικά και να δουν την πορεία του στο άμεσο μέλλον. Στρατηγικές ασφαλείας ασχολούνται με την «απειλή της τρομοκρατίας» και εσχάτως  με την ενδογενή ευρωπαϊκή τρομοκρατία, ως απόρροια θρησκευτικής, κοινωνικής και πολιτικής ριζοσπαστικοποίησης. Αυτή η ριζοσπαστικοποίηση και στράτευση εντοπίζεται σήμερα κυρίως σε ομάδες νεαρών μουσουλμάνων Ευρωπαίων πολιτών δεύτερης και τρίτης γενιάς ή και σε προσήλυτους στο Ισλάμ. Στην εισήγησή μας θα αναζητήσουμε τους όρους, τι σημαίνει ριζοσπαστικό Ισλάμ, τις ποικίλες κατανοήσεις του στο χώρο και τον χρόνο, και τις εξαρτήσεις του, πολιτικές και αφηγηματικές, από μουσουλμανικές πλειοψηφικά χώρες. Ταυτοχρόνως θα σκιαγραφήσουμε την κατάσταση στα διάφορα ευρωπαϊκά κράτη ψηλαφώντας και θέματα οικονομικής και κοινωνικής ένταξης των μουσουλμάνων της Ευρώπης. Μεθοδολογικά θα κινηθούμε στους τρόπους ερμηνείας και κατανόησης της θρησκείας του Ισλάμ από τα σύγχρονα ριζοσπαστικά κινήματα.

 

Ημερομηνία: 2 Δεκεμβρίου 2016
Θεματική ενότητα: «Ιδεολογία, πολιτικός λόγος και μέσα επικοινωνίας: Οι πρόσφατες αμερικανικές εκλογές και το φαινόμενο Trump»,

Θέμα: «Trump: Man of the People? Ο λαϊκισμός, οι Ηνωμένες Πολιτείες  και ο Donald Trump»
Ομιλητής: Στάθης Τσιράς, Δρ. Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Περίληψη: Τι είναι ο λαϊκισμός; Είναι μια ιδεολογία, ένα εργαλείο ή μήπως και τα δύο; Που και πότε εμφανίζεται; Ποια είναι τα αιτήματα του; Έχει πάντα αρνητικό πρόσημο;   Είναι   παντού   ο   ίδιος;   Ποια   είναι η σχέση του με την δημοκρατία; Τι ρόλο έχει παίξει στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες; «Επελαύνει» ο λαϊκισμός σήμερα; Είναι ο Trump Λαϊκιστής; Πως ένας δισεκατομμυριούχος κατόρθωσε να πείσει τον «αμερικανικό λαό» ότι όχι μόνο δεν   είναι   μέρος   της   «ελίτ»  αλλά   ότι   αποτελεί   την   μοναδική   λύση   για  να ξαναγίνει η «Αμερική μεγάλη ξανά», όπως ήταν και το κεντρικό του πολιτικό σύνθημα; Η παρούσα ανακοίνωση φιλοδοξεί να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα συνδυάζοντας την εννοιολογική οροθέτηση με την εμπειρική διερεύνηση.

Θέμα: «Ο μεσο-λαϊκισμός και η εκλογή Trump: Ρητορική, επιτελεστικά μοτίβα, στρατηγικές»
Ομιλητής: Θωμάς Σιώμος Υποψ. Δρ. ΑΠΘ
Περίληψη: Η εισήγηση θέτει τους όρους διερεύνησης μιας ακόμη περίπτωσης λαϊκιστικού λόγου,  αυτής του Donald Trump, από την οπτική γωνία του «μεσο-λαϊκισμού». Αφετηρία της εξέτασης συνιστά το ερώτημα: Υπάρχουν κοινά στοιχεία στην πολιτική επικοινωνία του Obama και του Trump που οδήγησαν στην εκλογή τους; Δυο διαφορετικά πολιτικά στυλ, δυο διαφορετικές ιδεολογικές παραδόσεις, δυο διαφορετικές ρητορικές απευθύνσεις μοιάζουν να διαθέτουν κάτι κοινό: την ίδια στρατηγική χειρισμού των ΜΜΕ, παλιών και νέων.

 

Ημερομηνία: 20 Ιανουαρίου 2017
Θέμα: «Οι Αθηναίοι δημαγωγοί: Ένα αντιδημοκρατικό στερεότυπο»
Ομιλητές: Φιλήμων Παιονίδης, Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΑΠΘ και Νίκος Γιαννακόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΑΠΘ
Περίληψη: Η αντίληψη ότι οι δημαγωγοί  κατά την κλασική περίοδο αποτελούσαν θεσμική αδυναμία της αθηναϊκής δημοκρατίας, η οποία απέβη τελικά μοιραία για τη λειτουργία της, αν και αμφισβητείται πλέον από τους ειδικούς μελετητές,
εξακολουθεί να διαθέτει πολλούς υποστηρικτές.  Η επίδραση της αντίληψης αυτής υπήρξε καίρια και διαχρονική, καθώς στην νεότερη εποχή το αρνητικό στερεότυπο του δημαγωγού αποκόπηκε από το στενό ιστορικό πλαίσιό του και χρησιμοποιήθηκε ως ένα γενικότερο επιχείρημα εναντίον κάθε μορφής δημοκρατίας. Στην ανακοίνωση αυτή θα επιχειρήσουμε, βασιζόμενοι στην εκτεταμένη πληροφόρηση που διαθέτουμε για το θεσμικό πλαίσιο της αθηναϊκής δημοκρατίας, να αναιρέσουμε ορισμένες από τις θέσεις που συγκροτούν το ανωτέρω στερεότυπο. Ειδικότερα θα υποστηρίξουμε ότι  (α)  οι δυνατότητες των δημαγωγών ήταν περιορισμένες σε σχέση με σύγχρονους δημοκρατικούς πολιτικούς, καθώς, μεταξύ πολλών άλλων,  ήταν άμεσα υπόλογοι  στα μέλη της εκκλησίας του Δήμου,  (β) οι δημαγωγοί δεν κολάκευαν πάντα τον Δήμο ούτε αδιαφορούσαν για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της πολιτείας και (γ) ότι η βασική κριτική των φιλοσόφων προς τους δημαγωγούς, δηλαδή ότι συμβάλλουν στην κατάλυση της δημοκρατίας εξαγριώνοντας τους πλούσιους πολίτες, δεν αφορά την περίπτωση της Αθήνας.

 

Ημερομηνία: 3 Φεβρουαρίου 2017
Ομιλήτρια: Φανή Γιαννούση
Θέμα: Guizot και Benjamin: Πολιτικές χρήσεις της Ιστορίας
Περίληψη: Η  Φανή Γιαννούση επιχειρεί να ανιχνεύσει τις πολιτικές χρήσεις της ιστορίας και της περσόνας του ιστορικού  μέσα από μια ανάγνωση δύο στοχαστών που έγραψαν σε στιγμές καταλυτικών πολιτικοκοινωνικών αλλαγών.
Η παρούσα εισήγηση εστιάζει στους τρόπους με τους οποίους η σκέψη δύο ριζικά διαφορετικών στοχαστών αναφορικά με την ιστορία και την ιστοριογραφία μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας ουσιαστικότερης προσέγγισης του ιστορικο-κοινωνικού γίγνεσθαι και της ίδιας της ιστορικότητας. Η ανάλυση που προσφέρουν  αναγάγει την ιστορία σε ύλη και μορφή ταυτόχρονα της πολιτικής φιλοσοφίας. Οι πολιτικές έννοιες (ελευθερία, δημοκρατία, πάλη των τάξεων κ.λπ.) δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές παρά μέσα από τις ιστορικές διεργασίες κατανόησης αλλά και τις απόπειρες εφαρμογής τους.
Αυτή η φιλοσοφία της ιστορίας του πολιτικού συνεπάγεται μια νέα ανίχνευση της εμπειρίας της νεωτερικότητας. Μπορεί να μας βοηθήσει να ξανασκεφτούμε τη φύση του πολιτικού καθώς και την πολύπλοκη σχέση μεταξύ ιστορίας, φιλοσοφίας και πολιτικής πρακτικής σήμερα.
Η Φανή Γιαννούση είναι διδάκτορας του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών  του ΑΠΘ.  Έχει σπουδάσει φιλοσοφία και πολιτικές επιστήμες στο ΑΠΘ και επικοινωνιολογία στο UCL (Leuven). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στην πολιτική φιλοσοφία με έμφαση  στην νεωτερική και σύγχρονη ιστορία των πολιτικών ιδεών, την κοινωνική θεωρία και την επικοινωνία.

Ημερομηνία: 3 Μαρτίου 2017
Ομιλητής: Κωστής Καρπόζηλος
Θέμα: Μεταξύ σοσιαλισμού και καπιταλισμού: Αναζητώντας τη μεταπολεμική σύγκλιση στα χρόνια του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου
Περίληψη: Ενώ ο Δεύτερος Παγκόσμιο Πόλεμος μαίνεται, στην Αμερική έχει πυροδοτηθεί μια συζήτηση για την επαύριο του πολέμου. Ο ιστορικός Κωστής Καρπόζηλος επιστρέφει σε μια κρίσιμη στιγμή της σύγχρονης ιστορίας και προσπαθεί να φωτίσει τους πειραματισμούς και τις πολύπλοκες ιδεολογικές ζυμώσεις της περιόδου.
Πώς θα μοιάζει ο κόσμος μετά τον πόλεμο; Στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η Νέα Υόρκη λειτούργησε ως ένα εργαστήριο παραγωγής σεναρίων και σχεδιασμών για τη φύση της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης. Η διάλεξη φωτίζει μία ξεχασμένη σελίδα των αναζητήσεων αυτών: τις θεωρίες σύγκλισης μεταξύ σοσιαλισμού και καπιταλισμού και την προσδοκία της παγκόσμιας συνεργασίας μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Δημόσιοι διανοούμενοι, οικονομολόγοι και πολιτικοί πίστεψαν στη δυνατότητα μίας πρωτόγνωρης ιστορικής σύνθεσης που θα εγγυώταν την ομαλή μετάβαση στις μεταπολεμικές πραγματικότητες. Ο Ψυχρός Πόλεμος διέψευσε τις βεβαιότητές τους. Με αφορμή αυτή τη διάψευση έχουμε για μία ακόμα φορά τη δυνατότητα να σκεφτούμε πάνω στην χρησιμότητας της μελέτης των, φαινομενικά, αποτυχημένων διαννοητικών πειραματισμών.
Ο Κωστής Καρπόζηλος είναι ιστορικός και διευθυντής των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ). Σπούδασε Νεοελληνική Λογοτεχνία στο τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ., έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορία στο University of Sheffield και έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Κρήτης το 2010. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του τιτλοφορείται Κόκκινη Αμερική: Έλληνες μετανάστες και το όραμα ενός Νέου Κόσμου 1900-1950 (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2017). Διδάσκει νεώτερη ιστορία στο College Year in Athens, έχει διδάξει στο παρελθόν στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, στο SciencesPo και στο Columbia University, ενώ έχει εργαστεί ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Princeton University και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Ημερομηνία: 5 Μαΐου 2017
Θέμα: Η διάκριση μεταξύ ουδετερότητας και τελειοκρατίας στον φιλελευθερισμό: Τι είναι και γιατί έχει σημασία;
Ομιλητής: Λεωνίδας Μακρής
Περίληψη: Ο Λεωνίδας Μακρής εξετάζει κριτικά κομβικές έννοιες του φιλελευθερισμού και   προσπαθεί να φωτίσει τις διαδρομές από τις ιδεολογικές επεξεργασίες στις πρακτικές εφαρμογές στο πεδίο του πολιτικού.
Η αντιπαραβολή των εννοιών της ουδετερότητας και της τελειοκρατίας στο φιλελευθερισμό και η εν τέλει αντιθετική πολιτικά ερμηνεία τους, είναι εφικτό να έχει χειροπιαστές και πρακτικές επιπτώσεις. Η επισήμανση των υπόρρητων πολιτικών μηνυμάτων που μπορούν οι έννοιες αυτές να φέρουν αλλά και που συστηματικά – συνειδητά ή ασυνείδητα – αποσιωπούνται, μπορεί, επηρεάζοντας το θεωρητικό υπόβαθρο άσκησης πολιτικής, να αποκτήσει επίκαιρο χαρακτήρα με πρακτικό πεδίο εφαρμογής. Τα πλεονεκτήματα του τελειοκρατικού φιλελευθερισμού θα αναδειχθούν κυρίως μέσω της προβολής, της συσχέτισης, καθώς και της στοίχισης συγκεκριμένων επιχειρημάτων του J. S. Mill και του J. Raz και μέσω της αντιπαράθεσής τους με τα αντίστοιχα «ουδετεριστών» όπως ο J. Rawls.
O Λεωνίδας Μακρής εργάζεται ως Ειδικός Σύμβουλος σε θέματα Πολιτικής Στρατηγικής και Διοικητικής Αναδιοργάνωσης για τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στα ΜΜΕ και την Επικοινωνία στο Πανεπιστήμιο του Leicester καθώς και στην Κοινωνική και Πολιτική Θεωρία στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Εκπόνησε τη διδακτορική μου διατριβή στη London School of Economics and Political Science (LSE), στο Τμήμα Διακυβέρνησης, με θέμα την τελειοκρατία που χαρακτηρίζει τις φιλελεύθερες θεωρίες του J. S. Mill και του J. Raz. Έχει διδάξει στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικών Επιστημών) και σε Ιδιωτικά Κολλέγια (DEI και American College of Thessaloniki). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται κυρίως στην Πολιτική Θεωρία, την Πολιτική Επικοινωνία, καθώς και την ελληνική πολιτική σκηνή.