Το μάθημα εξετάζει πώς μελετούν το ζήτημα της συγκρότησης, της οργάνωσης και της λειτουργίας σύγχρονου κράτους στη Ελλάδα οι ιστορικοί, οι πολιτικοί επιστήμονες και οι κοινωνιολόγοι από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Αναφέρεται σε ερευνητικές μελέτες που προτείνουν μεγάλα ερμηνευτικά σχήματα για την κατανόηση α) των ιστορικών όρων συγκρότησης του ελληνικού κράτους και, β), των δομικών χαρακτηριστικών του ελληνικού εκμοντερνισμού. Το μάθημα παρουσιάζει και αναλύει κριτικά αυτά τα έργα διερευνώντας: α) το θεωρητικό και ιδεολογικοπολιτικό τους υπόβαθρο, β) την τεκμηρίωση των ερμηνειών τους και γ) την ευρετική τους αξία. Εστιάζει στους εξής θεματικούς άξονες: α) στο ζήτημα των σχέσεων κράτους και κοινωνίας, β) στο ζήτημα της εσωτερικής θεσμικής συγκρότησης του κράτους (διοίκηση / γραφειοκρατία, πολιτικοί θεσμοί και μηχανισμοί πολιτικής συμμετοχής) και, γ), στο ζήτημα των σχέσεων του νεοελληνικού κράτους με το διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον. Σκοπός του μαθήματος είναι να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τον επιστημονικό τρόπο σκέψης στο πεδίο των πολιτικών, κοινωνικών και ιστορικών σπουδών και να αναπτύξουν την αφαιρετική και συνθετική τους ικανότητα.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι σε θέση:
α) να διακρίνουν και να περιγράφουν τις σημαντικότερες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στην ελληνική ιστορία από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους μέχρι σήμερα,
β) να γνωρίζουν και να αξιοποιούν δημιουργικά στην έρευνά τους τη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία,
γ) να κατανοούν και να προσεγγίζουν κριτικά τις διαφορετικές ιστοριογραφικές ερμηνείες για την ιστορία και τη φυσιογνωμία του ελληνικού κράτους,
δ) να αναλύουν το πρωτογενές ιστορικό υλικό και να επεξεργάζονται τεκμηριωμένα επιχειρήματα, με τα οποία να εξηγούν τις αιτίες, τα χαρακτηριστικά και τις συνέπειες των πολιτικών φαινομένων,
ε) να εξετάζουν το πολιτικό φαινόμενο στην Ελλάδα και το ελληνικό πολιτικό σύστημα σε ιστορική και συγκριτική προοπτική.
στ) να σκέφτονται αφαιρετικά, αναλυτικά και συνθετικά.

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία :

Βεργόπουλος Κώστας, Κράτος και οικονομική πολιτική, 19ος αιώνας, Εξάντας, Αθήνα 1978.
Βερέμης Θάνος - Κολιόπουλος Γιάννης, Ελλάς. Η σύγχρονη συνέχεια. Από το 1821 μέχρι σήμερα, Καστανιώτης, Αθήνα 2006.
Δερτιλής Γ. Β., Κοινωνικός μετασχηματισμός και στρατιωτική επέμβαση, 1880-1909, Εξάντας, Αθήνα 1977.
Δερτιλής Γ. Β., Ελληνική οικονομία και βιομηχανική επανάσταση (1830-1910), Σάκκουλας, Αθήνα 1984.
Δερτιλής Γ. Β., Ατελέσφοροι ή τελεσφόροι; Φόροι και εξουσία στο Νεοελληνικό Κράτος, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1993.
Δερτιλής Γ. Β., Ιστορία του Ελληνικού Κράτους, 1830-1920, 2 τ., Εστία, Αθήνα 2005.
Διαμαντούρος Νικηφόρος, Οι απαρχές της συγκρότησης σύγχρονου κράτους στην Ελλάδα 1821-1828, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2002.
Λυριντζής Χρήστος, Το τέλος των τζακιών. Κοινωνία και πολιτική στην Αχαΐα του 19ου αιώνα, Αθήνα, Θεμέλιο 1991.
Macrakis L., Diamantouros N. (επιμ.), New Trends in Modern Greek Historiography, Modern Greek Studies Association, 1982.
Mavrogordatos George, Stillborn republic: social coalitions and party strategies in Greece 1922-1936, Berkeley, University of California Press 1983.
Μοσκώφ Κωστής, Η εθνική και κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα. Ιδεολογία του μεταπρατικού χώρου, Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκη 1972.
Μουζέλης Νίκος, Νεοελληνική κοινωνία: όψεις υπανάπτυξης, Εξάντας, Αθήνα 1978.
 Μουζέλης Νίκος, Κοινοβουλευτισμός και εκβιομηχάνιση στην ημι-περιφέρεια: Ελλάδα, Βαλκάνια, Λατινική Αμερική, Θεμέλιο, Αθήνα 1987.
Petropulos John A., Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο Ελληνικό Βασίλειο (1833-1843), τ. Α-Β, ΜΙEΤ, Αθήνα 1985 [1η έκδοση στα αγγλικά: Πρίνστον 1968].
Τσουκαλάς Κ., Εξάρτηση και αναπαραγωγή. Ο κοινωνικός ρόλος των εκπαιδευτικών μηχανισμών στην Ελλάδα (1830-1922), Θεμέλιο, Αθήνα 1977.
Τσουκαλάς Κ., Κοινωνική ανάπτυξη και κράτος. Η συγκρότηση του δημόσιου χώρου στην Ελλάδα, Θεμέλιο, Αθήνα 1981.
Τσουκαλάς Κ., Κράτος, κοινωνία, εργασία στη μεταπολεμική Ελλάδα, Θεμέλιο, Αθήνα 1987.
Hering Gunnar, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, 2 τ., ΜΙΕΤ, Αθήνα 2004.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης
Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών
Σύγχρονα Θέματα Μνήμων
Τα Ιστορικά
Το Βήμα των κοινωνικών επιστημών
Επιστήμη και Κοινωνία
West European Politics
Modern Greek Studies
South European Society and Politics
Political Analysis