ECTS:

4

Κωδικός Μαθήματος:

ΚΕ0Ε69

Κύκλος / Επίπεδο:

Προπτυχιακό

Υποχρεωτικό / Επιλογής:

Επιλογής

Περίοδος Διδασκαλίας:

Εαρινό

Περιεχόμενο Μαθήματος:

To μάθημα εστιάζει σε επιμέρους θεματικές της Συγκριτικής Πολιτικής Ανάλυσης και των ευρωπαϊκών σπουδών με έμφαση στην εμπειρική μελέτη των αξόνων πολιτικού ανταγωνισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο.Πρόκειται για μάθημα που εντάσσεται και στο Erasmus Module The transformative impact of EU integration in Southern Europe: electoral politics, institutions and society (EuPolSur) με επιστημονική υπεύθυνη τη διδάσκουσα του μαθήματος. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει μια αναλυτική θεωρητική, μεθοδολογική και εμπειρική αποτύπωση του ιδεολογικού χώρου στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συγκριτικό και διαχρονικό επίπεδο. Η διερεύνηση των ιδεολογικών προτιμήσεων και προτεραιοτήτων των πολιτικών κομμάτων παρουσιάζεται συνδυαστικά με τις αντίστοιχες προτιμήσεις των ψηφοφόρων τους. Με άξονα τα βασικότερα θεωρητικά υποδείγματα για την ανάλυση του ιδεολογικού χώρου, μεταξύ άλλων οι βασικές θεματικές ενότητες του προτεινόμενου μαθήματος είναι:
• Η «χωρική θεωρία του κομματικού ανταγωνισμού»: θεωρητικές προσεγγίσεις και επιλογή των κατάλληλων μεθόδων ανάλυσης
• Το μοντέλο των «εθνικών εκλογών δεύτερης τάξης»
• Μελέτη του ευρωσκεπτικισμού σε τρία επίπεδα: πολιτικές ελίτ, κόμματα και ψηφοφόροι και «σχολές» ερμηνείας του. Η αυξανόμενη «πολιτικοποίηση» της ευρωπαϊκής σφαίρας
• Παλιές και νέες διαιρετικές τομές : από το θεωρητικό υπόδειγμα των Lipset & Rokkan στην «υπερεθνική διαιρετική τομή» (transnational cleavage). Μελέτη διαστάσεων ιδεολογικού χώρου στην ΕΕ ( και μέσα από παραδείγματα χωρών)
• Θεματική ψήφος σε βουλευτικές και ευρωπαϊκές εκλογές και Ευρώπη (ΕU issue voting)
• Εκλογική μεταβλητότητα και μετασχηματισμός των κομματικών συστημάτων στην Ευρώπη
• Ο θεσμός του Ευρωκοινοβουλίου, ευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες και πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο ρόλος των υποψηφίων για την Προεδρία
• Τα δημοψηφίσματα στην Ευρώπη και εκλογική συμπεριφορά
• Το φαινόμενο της αποχής σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Το μάθημα αποσκοπεί στις ακόλουθες γενικές ικανότητες:
Αρχικώς, βασικός στόχος είναι η κατανόηση, ανάλυση και σύνθεση θεωρητικών και εμπειρικών μελετών. Αυτή η αναζήτηση θα επιτευχθεί από την επισκόπηση, σύνθεση και κριτική αξιολόγηση της σχετικής με το μάθημα βιβλιογραφίας.
Παράλληλα, οι φοιτητές θα αποκτήσουν γνώσεις για το πολιτικό σύστημα της ΕΕ και για τις λειτουργίες του άμεσα εκλεγμένου οργάνου, του Ευρωκοινοβουλίου.
Οι φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν και ικανότητες σχεδιασμού, υλοποίησης και συγγραφής ατομικής εργασίας. Με την καθοδήγηση της υπευθύνου του μαθήματος κατά τη διάρκεια όλου του εξαμήνου και ενθαρρύνοντας την προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης, θα μπορέσουν να εκπονήσουν μια αυτόνομη εργασία.

H επιτυχής ολοκλήρωση του μαθήματος θα προσφέρει στους φοιτητές τη γνώση των βασικών αρχών αλλά και των τελευταίων εξελίξεων στο γνωστικό αντικείμενο της συγκριτικής πολιτικής ανάλυσης. Θα μπορέσουν να αποκτήσουν τη δυνατότητα κριτικής αξιολόγησης των θεωρητικών υποδειγμάτων και ρευμάτων του συγκεκριμένου επιστημονικού πεδίου της Πολιτικής Επιστήμης. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος θα έχουν αποκτήσει και αναπτύξει μια σειρά από δεξιότητες, οι οποίες συγκροτούν το απαραίτητο υπόβαθρο για την προσέγγιση του πολιτικού φαινομένου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα θα έχουν αποκτήσει το κατάλληλο μεθοδολογικό υπόβαθρο, ώστε να μπορέσουν να λειτουργικοποιήσουν έννοιες που σχετίζονται με το αντικείμενο του μαθήματος και να χρησιμοποιούν με σωστό τρόπο τα εργαλεία της συγκριτικής πολιτικής ανάλυσης.

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος) Τεπέρογλου, Ε. (2016) Οι άλλες «εθνικές» εκλογές. Αναλύοντας τις Ευρωεκλογές στην Ελλάδα 1981-2014. Εκδόσεις Παπαζήση, Σειρά Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική. Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη Bartolini, S. & Mair, P. (1990) Identity, Competition, and Electoral Availability: The Stability of European Electorates, 1885-1985, Cambridge University Press, Cambridge. Hix, S. (1999) “Dimensions and Alignments in European Union Politics: Cognitive Constraints and Partisan Responses.” European Journal of Political Research 35(1): 69–106. Hix, S. & Lord, Chr. (1997) Political Parties in the European Union. Hobolt, S. B. & Wratil, C. (2015) ‘Public opinion and the crisis: the dynamics of support for the euro’, Journal of European Policy, 22 (2): 238–256. Hooghe, L., & Marks, G. (2018) “Cleavage Theory Meets Europe’s Crises: Lipset, Rokkan, and the Transnational Cleavage.” Journal of European Public Policy 25(1): 109–35. Schmitt, Η. & Teperoglou, Ε. (2018) “ Voting behavior in multi-level electoral systems”, στο Justin Fisher, Edward Fieldhouse, Mark N. Franklin, Rachel Gibson, Marta Cantijoch and Christopher Wlezien The Routledge Handbook of Elections, Voting Behavior and Public Opinion, Abingdon: Routledge, σελ. 232-243 Teperoglou, E. & Belchior, A.M (2020) Ιs ‘Old Southern Europe’ Still Eurosceptic? Determinants of Mass Attitudes before, during and after the Eurozone Crisis, South European Society and Politics, DOI: 10.1080/13608746.2020.1805878 Τεπέρογλου, Ε., Χατζηπαντελής, Θ. και Ανδρεάδης, Ι. (2010) «Μελέτη διαιρετικών τομών εκλογέων και υποψηφίων στο εθνικό και ευρωπαϊκό δίπολο: συγκλίσεις και αποκλίσεις», ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας, με θεματικό πυρήνα: «Διαιρετικές τομές στο κομματικό σύστημα», τχ. 25, σελ.37-63.