ECTS:

4

Κωδικός Μαθήματος:

ΚΕ0Χ57

Κύκλος / Επίπεδο:

Προπτυχιακό

Υποχρεωτικό / Επιλογής:

Επιλογής

Περίοδος Διδασκαλίας:

Χειμερινό

Περιεχόμενο Μαθήματος:

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η άκρα δεξιά, τόσο στο -στενά εννοούμενο- πολιτικό επίπεδο, δηλαδή με τη μορφή κομμάτων, όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό με τη μορφή αντι-κινημάτων έχει λάβει σημαντικές διαστάσεις προκαλώντας σημαντικές αλλαγές και έντονες συζητήσεις και ελκύοντας μεγάλο αριθμό ερευνητών. Το παρόν μάθημα επιχειρεί να παρουσιάσει τμήμα των πορισμάτων των ερευνητών δίνοντας έμφαση: α. στις εξελίξεις στην Ελλάδα, β. τις πιο σύγχρονες μορφές της άκρας δεξιάς, γ. στη δράση της στο διαδίκτυο, δ. την ανάλυση του λόγου, των συμβόλων και της αισθητικής της.
Στις πρώτες εβδομάδες διαλέξεων παρουσιάζονται συνοπτικά η μεταπολιτευτική ιστορία της άκρας δεξιάς σε συσχέτιση με τις μορφές άκρας δεξιάς του παρελθόντος καθώς και με τις μεταλλάξεις του πολιτικού και κοινωνικού τοπίου στην Ελλάδα. Στη συνέχεια η έμφαση δίνεται στο λόγο, την αισθητική και τα σύμβολα της άκρας δεξιάς και τη σημασία του διαδικτύου, ενώ επιχειρείται να φωτιστεί η σχέση μεταξύ on-line και οff-line δράσης.
Ειδικότερα εξετάζονται τα παρακάτω θέματα:
-Σύντομη ιστορία της άκρας δεξιάς στην Ελλάδα με έμφαση στην εξέλιξή της από το 1974 ως σήμερα.
-Σύγκριση μεταξύ νέων και παλαιών μορφών της άκρας δεξιάς ως προς την κοινωνική τους δράση, τον πολιτικό τους λόγο, τις οργανωτικές τους μορφές.
– Συσχέτιση της εξέλιξης της άκρας δεξιάς με το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα.
– Η σημασία του διαδικτύου στη διάχυση των ακροδεξιών αντιλήψεων. Κατανόηση του πολιτικού ρόλου του διαδικτύου στην εποχή μας. Ανάλυση της μορφής και του τρόπου λειτουργίας μέσων κοινωνικής δικτύωσης με έμφαση στο twitter και το youtube.
– Ανάλυση λόγου της άκρας δεξιάς στο διαδίκτυο με βασικούς άξονες το έθνος, το φύλο και τη σεξουαλικότητα.
– Η αισθητική και τα σύμβολα της άκρας δεξιάς στο διαδίκτυο.
– Η άκρα δεξιά ως απάντηση στα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα (εργατικό, οικολογικό, φεμινιστικό, σεξουαλικής απελευθέρωσης, αντιρατσιστικό, αλληλεγγύης σε μετανάστες και πρόσφυγες, σεξουαλικών ταυτοτήτων, κ.ά.).
– Κατανόηση της σχέσης μεταξύ on-line και off-line δράσης.
– Σύγχρονες μορφές δράσης της άκρας δεξιάς σε κοινωνικούς χώρους, όπως τα σχολεία, κ.ά.
– Η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος μιλά για τη σύγχρονη άκρα δεξιά.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση: - να γνωρίζουν τα βασικά σημεία της σύγχρονης πορείας της άκρας δεξιάς στην Ελλάδα, - να αναγνωρίζουν τα βασικά συστατικά στοιχεία του ακροδεξιού λόγου και της ακροδεξιάς αισθητικής, - να κατανοούν τον όρο αντικίνημα και να τον συσχετίζουν με την κοινωνική δράση της άκρας δεξιάς, - να αναλύουν τα βασικά χαρακτηριστικά των σύγχρονων μορφών άκρας δεξιάς, - να κατανοούν τη σημασία του διαδικτύου στη διάδοση ακροδεξιών αντιλήψεων, - να συσχετίζουν την πορεία την πορεία της άκρας δεξιάς με ευρύτερα κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα κάθε εποχής, - να κατανοούν τις σημαντικότερες διαστάσεις επιμέρους μορφών της άκρας δεξιάς, όπως η εναλλακτική δεξιά (alt-right).

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος) Γεωργιάδου, Β. (2019). Η άκρα δεξιά στην Ελλάδα (1965-2018). Αθήνα: Καστανιώτης. Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη Αγγελόπουλος, Γ. (2013). Πολυπολιτισμικότητα «Αλά Γκρέκα»: Από το 1980 στο 2009. Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας, 30, σελ. 75-103. Αθήνα: Gutenberg. Aφουξενίδης, Α. και Γεωργουλέα, Ι. (2018). Διερεύνηση των ακροδεξιών ιστότοπων: λόγος και αισθητική. Στο Μ. Σπυριδάκης, Η. Κουτσούκου και Α. Μαρινοπούλου (επιμ.), Κοινωνία του κυβερνοχώρου (σελ. 91-127). Αθήνα: Εκδόσεις Σιδέρης. Γεωργιάδου, Β. (2019). Η άκρα δεξιά στην Ελλάδα (1965-2018). Αθήνα: Καστανιώτης. Θεοφιλόπουλος, Θ. (2011). Η άκρα δεξιά στην Ελλάδα: 1974-2009. Εισή- γηση στο 3ο Τακτικό Συνέδριο Ελληνικής Κοινωνιολογικής Εταιρείας, Ελ- ληνική κοινωνία 1975 – 2010: Μετασχηματισμοί, ανακατατάξεις, προκλήσεις. Αθήνα - Πάντειο Πανεπιστήμιο 3-5/11/2011. Κάτρης, Γ. (1974). Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα (1960 - 1974). Αθήνα: Παπαζήσης. Χριστόπουλος, Δ. (επιμ.) (2014). Το «βαθύ κράτος» στη σημερινή Ελλάδα και η Ακροδεξιά. Αθήνα: Νήσος. Ξενόγλωσση Atton, C. (2006). Far-right media on the internet: culture, discourse and power. New Media and Society, 8 (4), pp. 573-587. Blee, K. M. (2007). Ethnographies of the far right. Journal of Contemporary Ethnography, 36 (2), pp. 119-128. https://doi.org/10.1177/08912 41606298815 Bogerts, L. and Fielitz, M. (2019). “Do you want meme war?” Understanding the visual memes of the German Far Right. In M. Fielitz and N. Thurston (Eds.), Post-digital cultures of the far right: Online actions and offline consequences in Europe and the US (pp. 137-153). Bielefeld: transcript Verlag. Bojarska, K. (2018). The dynamics of hate speech and counter speech in the social-media. Center for Internet and Human Rights. https://cihr.eu/ summary-of-scientific-research-the-dynamics-of-hate-speech-and-counter- speech-in-the-social-media/ Darmstadt, A, Prinz, M. and Saal, O. (2019). The Murder of Keira. Misinformation and hate speech as far-right online strategies. In Μ. Fielitz and N. Thurston (Eds.), Post-digital cultures of the far right: Online actions and offline consequences in Europe and the US (pp. 155-168). Bielefeld: transcript Verlag. Ebner, J. (2019). Counter-creativity: innovative ways to counter far-right communication tactics. In Μ. Fielitz and N. Thurston (Eds.), Post-digital cultures of the far right: Online actions and offline consequences in Europe and the US (pp. 169-182). Bielefeld: transcript Verlag. Ellinas, A. (2013). The rise of Golden Dawn: The new face of the far right in Greece. South European Society and Politics, 18 (4), pp. 543-565. https:// doi.org/10.1080/13608746.2013.782838 Georgiadou, V. (2013). Right-wing populism and extremism: The rapid rise of ‘‘Golden Dawn’’ in crisis-ridden Greece. In R. Melzer and S. Serafin (Eds.), Right-wing extremism in Europe: Country analyses, counter-strategies and labor-market oriented exit strategies (pp. 75-101). Berlin: Friedrich Ebert Foundation. Karl, P. (2019). Creating a new normal: the mainstreaming of far-right ideas through online and offline action in Hungary. In Μ. Fielitz and N. Thurston (Eds.), Post-digital cultures of the far right: Online actions and offline consequences in Europe and the US (pp. 67-78). Bielefeld: transcript Verlag. Katsourides, Υ. (2013). Determinants of extreme right reappearance in Cyprus: The National Popular Front (ELAM), Golden Dawn’s Sister Party. South European Society and Politics, 18 (4), pp. 567-589. Koronaiou, A. and Sakellariou, A. (2013). Reflections on ‘‘Golden Dawn’’, community organizing and nationalist solidarity: helping (only) Greeks. Community Development Journal, 48 (2), pp. 332–338. Miller-Idriss, C. (2019). What makes a symbol far right? Co-opted and missed meanings in far-right iconography. In M. Fielitz and N. Thurston (Eds.), Post-digital cultures of the far right: Online actions and offline consequences in Europe and the US (pp. 123-135). Transcript. Petrou, M. and Kandylis, G. (2016). Violence and extreme-right activism: The Neo-Nazi Golden Dawn in a Greek rural community. Journal of Intercultural Studies, 37 (6), pp. 589-604. https://doi.org/10.1080/072568 68.2016.1235022 Sakellariou, A. (2015). Golden Dawn and its appeal to Greek youth. https:// www.demopaideia.gr/wp-content/uploads/2016/08/sakellariou.pdf Sakki, I. and Pettersson, K. (2016). Discursive constructions of otherness in populist radical right political blogs. European Journal of Social Psychology, 46, pp. 156-170. Sanos, S. (2013). The aesthetic of hate: far-right intellectuals, antisemitism, and gender in 1930s France. Stanford University Press. Shifman, L. (2014). The cultural logic of photo-based meme genres. Journal of Visual Culture, 13 (3). https://doi.org/10.1177/1470412914546577 Siapera, E. and Veikou, M. (2016). The digital Golden Dawn: Emergence of a nationalist-racist digital mainstream. In A. Karatzogianni, D. Nguyen and E. Serafinelli (Eds.), The digital transformation of the public sphere: conflict, migration, crisis and culture in digital networks. London: Palgrave Macmillan.