Το μάθημα εξετάζει τη διαδικασία οικοδόμησης σύγχρονου κράτους στην Ελλάδα από την ανακήρυξη της ελληνικής Ανεξαρτησίας έως το τέλος του Μεσοπολέμου. Το μάθημα αποτελείται από τρία μέρη.

Το πρώτο μέρος αναφέρεται στην περίοδο της βαυαρικής μοναρχίας και εξετάζει: α) τις προσπάθειες του νεοσύστατου κράτους να ελέγξει την επικράτεια, να επιβάλλει τον νόμο και την τάξη και να νομιμοποιήσει την εξουσία του• β) τις ποικίλες αντιστάσεις αλλά και τις προσαρμογές των τοπικών κοινωνιών και των τοπικών κέντρων εξουσίας στον κρατικό συγκεντρωτισμό.

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η εποχή της βασιλείας του Γεώργιου Ά , στη διάρκεια της οποίας διευρύνεται η εθνική επικράτεια, επιταχύνονται οι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας, ενισχύονται οι φιλελεύθεροι πολιτικοί θεσμοί και ενσωματώνονται οι τοπικές ελίτ στο πολιτικό σύστημα. Το τρίτο μέρος του μαθήματος αναφέρεται στην περίοδο του Μεσοπολέμου. Εδώ, εξετάζονται ο ρυθμιστικός και παρεμβατικός ρόλος του κράτους στην αναδιοργάνωση της κοινωνίας και της οικονομίας με την ενσωμάτωση των «νέων χωρών» και την αφομοίωση των προσφύγων, η ανάδυση της μαζικής πολιτικής δράσης, η εμφάνιση ταξικών πολιτικών κομμάτων και η ένταση της κοινωνικής και πολιτικής σύγκρουσης. Μέσα σ’ αυτά τα συμφραζόμενα παρουσιάζονται και ερμηνεύονται: α) οι σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιούνται μεταξύ 1830 και 1940 (αγροτική μεταρρύθμιση, φορολογική μεταρρύθμιση, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση), β) η ιστορία του κοινοβουλευτισμού και η σύνδεσή του με τις πελατειακές σχέσεις και, γ), η σχέση ανάμεσα στην κοινοβουλευτική δημοκρατία και τις αυταρχικές κυβερνητικές πρακτικές στην περίοδο του Μεσοπολέμου.

Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση: - Να κατανοούν την ιστορική διαδικασία μέσα από την οποία συγκροτήθηκε και αναπτύχθηκε το δυτικού τύπου κράτος στην Ελλάδα από το 1821 μέχρι και τον Μεσοπόλεμο - Να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν κριτικά τις διάφορες (και διαφορετικές μεταξύ τους) ιστοριογραφικές ερμηνείες αυτής της ιστορικής διαδικασίας - Να μάθουν να μελετούν τις πρωτογενείς ιστορικές πηγές και να παράγουν ιστορικά επιχειρήματα με τα οποία να εξηγούν τις αιτίες των πολιτικών γεγονότων, τα αποτελέσματά τους και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές τους - Να αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητα των παραγόντων (οικονομία, πολιτική, κοινωνική θέση,ιδέες και ιδεολογίες) που διαμορφώνουν το ιστορικό γίγνεσθαι. - Να εξηγούν την ιστορική συνέχεια και αλλαγή

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Αντ. Μωυσίδης, Σπ. Σακελλαρόπουλος (επιμ.), Η Ελλάδα στον 19ο και 20ο αιώνα, Αθήνα 2010 (Moisidis A., Sakellaropoulos Sp. (ed.), Greece in the 19th and 20th century, Athens 2010.)
Κ. ΓΑΡΔΙΚΑ, Β. ΚΕΧΡΙΩΤΗΣ, Χ. ΛΟΥΚΟΣ, Χ. ΛΥΡΙΤΖΗΣ, Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗ (ΕΠΙΜ.), Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ, ΝΕΦΕΛΗ, ΑΘΗΝΑ 2008.

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Επιπρόσθετη επιλεγμένη Βιβλιογραφία που αναρτάται στο e-learning του μαθήματος (άρθρα, αποσπάσματα βιβλίων, κεφάλαια συλλογικών τόμων κλπ.)
Tsaousis D. (ed.), Aspects of Greek society in the 19th century, Athens 1998.
Δ. Τσαούσης (επιμ), Όψεις της ελληνικής κοινωνίας του 19ου αιώνα, Αθήνα 1998
Γιώργος B. ∆ερτιλής, Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920, τ. 2, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005.
Γκούνναρ Χέρρινγκ, Τα ελληνικά πολιτικά κόµµατα, τ. 2, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2002.
Έλλη Σκοπετέα, Tο «Πρότυπο Bασίλειο» και η Mεγάλη Iδέα. Όψεις του εθνικού προβλήµατος στην Eλλάδα (1830-1880), Πολύτυπο, Αθήνα 1988.
Έλλη Σκοπετέα, Η ∆ύση της Ανατολής. Εικόνες από το τέλος της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, Γνώση, Αθήνα 1992.
Γιώργος Mαυρογορδάτος και Xρήστος Xατζηιωσήφ (επιµ.), Bενιζελισµός και αστικός εκσυγχρονισµός, Πανεπιστηµιακές Eκδόσεις Kρήτης, Hράκλειο 1992.
Παναγιωτόπουλος Β. (επιμ), Εκσυγχρονισμός και βιομηχανική επανάσταση στα Βαλκάνια το 19ο αι., Θεμέλιο, Αθήνα 1980.
Κολιόπουλος Ι., Ληστές της κεντρικής Ελλάδας στα μέσα του 19ου αι., Ερμής, Αθήνα 1979.
Κορασίδου Μ., Οι Άθλιοι των Αθηνών και οι θεραπευτές τους. Φτώχεια και φιλανθρωπία στην ελληνική πρωτεύουσα το 19ο αιώνα, ΙΑΕΝ, Αθήνα 1995.
Σταυρίδη - Πατρικίου Λ., Ο Γ. Σκληρός στην Αίγυπτο. Σοσιαλισμός, δημοτικισμός και μεταρρύθμιση, Θεμέλιο, Αθήνα 1988.
Τσουκαλάς Κ., Κοινωνική ανάπτυξη και κράτος. Η συγκρότηση του δημόσιου χώρου στην Ελλάδα, Θεμέλιο, Αθήνα 1981.
Ψυχογιός Δ., Προίκες, φόροι, σταφίδες ψωμί. Οικονομία και οικογένεια στην αγροτική Ελλάδα του 19ου αι., ΕΚΚΕ, Αθήνα 1987.
Αγριαντώνη Χ., Οι απαρχές της εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, Ιστορικό Αρχείο - Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 1986.
Καρδάσης Β., Από του ιστίου εις τον ατμόν, Ελληνική εμπορική ναυτιλία 1858-1914, ΠΤΙ-ΕΤΒΑ, Αθήνα 1993.
Παπαγιαννάκης Λ., Ελληνικοί σιδηρόδρομοι 1862-1910, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1982.
Συναρέλλη Μ., Δρόμοι και λιμάνια στην Ελλάδα 1830 –1880, ΠΤΙ-ΕΤΒΑ, Αθήνα 1989.
Λεονταρίτης Γ., Το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, Εξάντας, Αθήνα 1978.