ECTS:

5

Κωδικός Μαθήματος:

ΚΥ0104

Κύκλος / Επίπεδο:

Προπτυχιακό

Υποχρεωτικό / Επιλογής:

Υποχρεωτικό

Περίοδος Διδασκαλίας:

Χειμερινό

Περιεχόμενο Μαθήματος:

Εισαγωγή στις ιστορικές, κοινωνικές, οικονομικές και θρησκευτικές προϋποθέσεις της Νεωτερικότητας. Διάκριση της νεωτερικής σκέψης από την προ-νεωτερική. Θρησκευτική μεταρρύθμιση. Η νέα φυσική φιλοσοφία και η παρακμή του παραδοσιακού κοσμοειδώλου. Η νέα αντίληψη των αρετών. Η αντίθεση κοινότητα-κοινωνία. Η μοντέρνα έννοια του εθνικού κράτους. Η μοντέρνα έννοια του φυσικού δικαίου. Το ζήτημα των κοινωνικών ανισοτήτων. Η έννοια της γενικής θέλησης. Η διάκριση των εξουσιών. Τα ηθικά θεμέλια της πολιτικής εξουσίας. Κυριαρχία και συναίνεση. Η έννοια της πολιτικής ηγεμονίας. Πολιτική υπακοή και ανυπακοή.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτήτριες/ές θα είναι σε θέση να γνωρίζουν τις θεμελιώδεις αρχές και θεωρητικές προσεγγίσεις της πολιτικής φιλοσοφίας των νεώτερων χρόνων. Θα έχουν εξοικειωθεί με τα βασικά εννοιολογικά εργαλεία της νεότερης πολιτικής φιλοσοφίας: φυσικό δίκαιο, συμβόλαιο, κράτος δικαίου, ισότητα και ελευθερία ως αξιακά προτάγματα του Διαφωτισμού, κοινωνία των πολιτών και κράτος. Θα έχουν προσανατολιστεί στη μελέτη και πραγμάτευση των μεγάλων προκλήσεων της νεοτερικής πολιτικής σκέψης και πρακτικής: τις εντάσεις μεταξύ ισότητας και ελευθερίας, ελευθερίας και καταναγκασμού, ατομισμού και κοινωνικότητας, οικουμενισμού και εθνοκεντρισμού.

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)

1. Γεώργιος Σκουλάς: Εισαγωγή στην Πολιτική Φιλοσοφία και Θεωρία. Ρεύματα Σκέψης και Στοχαστές της Νεοτερικότητας, Gutenberg, 2011
2. Γιάννης Πλάγγεσης: Νεότερη Πολιτική και Κοινωνική Φιλοσοφία. Από τον Machiavelli στον Marx. University Studio Press 2009

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη

• Αγγελίδης Μ., Θανάσης Γκιούρας: Θεωρίες της Πολιτικής και του Κράτους. Εκδ. Σαββάλας, ΙΣΚ, 2005.
• Arendt Hannah, Η πολιτική φιλοσοφία του Καντ,Νήσος 2008
• Althusser Louis, Μοντεσκιέ, πολιτική και ιστορία, Πλέθρον 2005
• Althusser Louis, Για το κοινωνικό συμβόλαιο, Νήσος 2015
• Coleman Janet, Ιστορία της πολιτικής σκέψης, τόμος Β’, Κριτική, Αθήνα 2006.
• Δρόσος Διονύσης, Αρετές και συμφέροντα. Η βρετανική ηθική σκέψη στο κατώφλι της νεοτερικότητας. Σαββάλας-ΙΣΚ, Αθήνα 2008
• Δρόσος Διονύσης, Το ευγενές εμπόριο της συμπάθειας. Αστικός πολιτισμός και ηθική κοινότητα στον σκωτικό διαφωτισμό. Νήσος, Αθήνα 2016
• Ernst Bloch: Φυσικό δίκαιο και ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Εκδόσεις ΚΨΜ 2015.
• E. Cassirer: O μύθος του κράτους. Eκδ. Γνώση.
• E. Cassirer: Kαντ και Pουσσώ. Eκδ. Έρασμος
• Raymond Geuss: Φιλοσοφία και πραγματική πολιτική. Εκδόσεις του 21ου, Αθήνα 2013.
• Antonio Gramsci: Για τον Μακιαβέλι, για την πολιτική και το σύγχρονο κράτος. Ηριδανός 2005.
• Μακιαβέλλι Νικολό, Ο ηγεμόνας, μτφρ. Ζώζη Ζωγραφίδου-Καραχάλιου, επιμέλεια-σημειώσεις Γιώργος Ζωγραφίδης, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1991.
• Machiavelli Niccolo, Έργα, πρώτος τόμος: Διατριβές πάνω στην πρώτη Δεκάδα του Τίτου Λίβιου, σελ. 281-512, μτφρ. Παναγιώτης Κονδύλης, Κάλβος, Αθήνα 1972.
• Montesquieu Charles, Το πνεύμα των νόμων. Γνώση 2015
• Νούτσος Παναγιώτης: Niccolò Machiavelli: Πολιτικός Σχεδιασμός και Φιλοσοφία της Ιστορίας. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 1983.
• Μακρής Σπύρος, Niccolo Machiavelli. Virtu και ερμηνευτικά κάτοπτρα, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2009.
• Mακφέρσον K. Mπ., Aτομικισμός και ιδιοκτησία. H πολιτική θεωρία του πρώιμου φιλελευθερισμού από τον Hobbes ώς τον Locke, μτφρ. Eλένη Kασίμη, Γνώση, Aθήνα 1986.
• Πλάγγεσης, Γ., Πολιτική και θρησκεία στη φιλοσοφία του John Locke, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1998.
• Κουέντιν Σκίνερ: Μακιαβέλι. Νήσος. Αθήνα 2001.
• Σενελλάρ Μ., Μακιαβελισμός και κρατική σκοπιμότητα, μτφρ. Δ. Αθανασάκης, Εστία, Αθήνα 1997.
• Σκουλάς Γιώργος: Εισαγωγή στην πολιτική φιλοσοφία και θεωρία. Ρεύματα σκέψης και στοχαστές της Νεωτερικότητας. Gutenberg, Αθήνα 2011.
• Στράους Λέο, Φυσικό δίκαιο και ιστορία, μτφρ. Στέφανος Pοζάνης – Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος, Γνώση, Aθήνα 1988.
• Στυλιανού Άρης, Θεωρίες του κοινωνικού συμβολαίου. Από τον Γκρότιους στον Ρουσσώ, Πόλις, Αθήνα 2006.L. Strauss: Iστορία και φυσικό δίκαιο.   Eκδ. Γνώση 1988.
• Swift Adam: Πολιτική Φιλοσοφία. Εισαγωγικός οδηγός για φοιτητές και πολιτικούς. Εκδόσεις Οκτώ, Αθήνα 2015.