ECTS:

5

Κωδικός Μαθήματος:

ΚΥ0404

Κύκλος / Επίπεδο:

Προπτυχιακό

Υποχρεωτικό / Επιλογής:

Υποχρεωτικό

Περίοδος Διδασκαλίας:

Εαρινό

Περιεχόμενο Μαθήματος:

Το εισαγωγικό αυτό μάθημα είναι σύνθετο. Στο πρώτο μέρος γίνεται μια επιλεκτική αναφορά στους μεγάλους οικονομολόγους που σφράγισαν την ιστορία της οικονομικής επιστήμης (Adam Smith, Karl Marx, Joseph Schumpeter, John Maynard Keynes, Milton Friedman) και στις κυριότερες σχολές οικονομικής σκέψης (κλασική, νεοκλασική, μαρξιστική, κεϊνσιανή, νεοφιλελεύθερη), που προσεγγίζουν τα οικονομικά φαινόμενα ξεκινώντας από διαφορετική αξιολογική, ιδεολογική και πολιτική αφετηρία. Στο δεύτερο μέρος αναλύονται τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες και παρουσιάζονται με κριτικό τρόπο οι εναλλακτικές οικονομικές πολιτικές (κεϊνσιανή – νεοφιλελεύθερη) που προτείνονται για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών. Σημειωτέον ότι η Πολιτική Οικονομία κινείται στο μεταίχμιο της οικονομικής και της πολιτικής επιστήμης, αφού η οικονομική δραστηριότητα την οποία μελετά είναι οργανικά ενσωματωμένη σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικών και πολιτικών θεσμών. Επόμενο είναι μια τέτοια κοινωνική επιστήμη να επηρεάζεται άμεσα από ένα ευρύ φάσμα ιδεολογικών πεποιθήσεων και αξιολογικών κρίσεων, με αποτέλεσμα να διατυπώνει εναλλακτικές και συχνά αντικρουόμενες οικονομικές θεωρίες και προτάσεις οικονομικής πολιτικής.

Μετά από τη συστηματική παρακολούθηση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να κατανοήσουν, να αναλύσουν, να εξηγήσουν και να αξιολογήσουν: 1)Τα βασικά οικονομικά προβλήματα της εποχής μας. 2)Τις κυριότερες σχολές οικονομικής σκέψης και τα βασικά στοιχεία του έργου μεγάλων οικονομολόγων, όπως οι Smith, Marx, Schumpeter, Keynes και Friedman.

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)

1. Heilbroner, R. (1953). Οι Φιλόσοφοι του Οικονομικού Κόσμου: Η Ζωή και οι Ιδέες τους. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική [2000].
2. Χατζηκωνσταντίνου, Γ. (2009). Το Οικονομικό Σύστημα και η Εξέλιξή του: Από τον Adam Smith στην Εποχή της Νεοφιλελεύθερης Παγκοσμιοποίησης. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη

• Armstrong, P., Glyn, A. and Harrison, J. (1991). Capitalism since 1945. Oxford: Blackwell.
• Askenazy, P. et al. (2011). Μανιφέστο των Ανήσυχων Οικονομολόγων – Κρίση και Χρέη στην Ευρώπη: 10 Μύθοι και 22 Μέτρα που Προτείνουμε για να Βγούμε από την Κρίση. Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις.
• Baran, P. (1957). Η Πολιτική Οικονομία της Ανάπτυξης. Αθήνα: Εκδόσεις Κάλβος [1977].
• Baran, P. & Sweezy, P. (1966). Μονοπωλιακός Καπιταλισμός: Ανατομία του Ιμπεριαλισμού. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
• Βαρουφάκης, Γ. (¨2012). Παγκόσμιος Μινώταυρος: Οι Πραγματικές Αιτίες της Οικονομικής Κρίσης. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη.
• Βλάχου, Α., Θεοχαράκης, Ν. και Μυλωνάκης, Δ. (επιμ.) (2011). Οικονομική Κρίση και Ελλάδα. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg – Επιστημονική Εταιρεία Πολιτικής Οικονομίας.
• Boyer, R. (1988). Η Θεωρία της Ρύθμισης: Κριτική Ανάλυση. Αθήνα: Εκδόσεις Εξάντας.
• Bruckner, P. (2002). Η Μιζέρια του Πλούτου: Η Θρησκεία της Αγοράς και οι Εχθροί της. Αθήνα: Εκδόσεις Αστάρτη.
• Chancellor, E. (2000). Η Άνοδος και η Πτώση των Χρηματιστηρίων: Μια Συνοπτική Ιστορία της Κερδοσκοπίας. Αθήνα: Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη.
• Chang, H.-J. (2002). “An Institutionalist Political Economy Alternative to the Neoliberal Theory of the Market and the State”. Cambridge Journal of Economics, 26: 539-559.
• ——— (2011). 23 Αλήθειες που δεν Μας Λένε για τον Καπιταλισμό. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
• Chomsky, N. (1999). Κέρδος και Πολίτης: Νεοφιλελευθερισμός και Παγκόσμια Τάξη. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
• Dixon, K. (2000). Οι Ευαγγελιστές της Αγοράς. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. Δουράκης, Γ. (2004). Ψηφιακή Τεχνολογία και Οικονομική Δυναμική: Το Παράδοξο της Παραγωγικότητας και του Οικονομικού Φιλελευθερισμού. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
• ——— (2005). Νέες Μορφές Οργάνωσης: Η Αμφιλεγόμενη Δυναμική του Βιομηχανικού Καπιταλισμού στα Τέλη του 20ου και τις Αρχές του 21ου Αιώνα. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
• ——— (2010). «Ξαναδιαβάζοντας τον Πλούτο των Εθνών». Πρόλογος στο: A. Smith (1776). Έρευνα για τη Φύση και τις Αιτίες του Πλούτου των Εθνών. Αθήνα: Εκδόσεις ΔΟΛ.
• ——— (2012). Διανομή του Εισοδήματος και Παραγωγικότητα ως Κοινωνικός Συσχετισμός Δύναμης: Κριτική Ανασύνθεση της Θεωρίας «Σύνθλιψης των Κερδών». Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Θύραθεν.
• Δουράκης, Γ. & Χατζηκωνσταντίνου, Γ. (2008). «Ο Αντιφιλελεύθερος και Αναχρονιστικός Χαρακτήρας του Νεοφιλελεύθερου Εκσυγχρονισμού: Μια Πολανιοκεϊνσιανή Ανάλυση», στο: Δουράκης Γ. κ. ά. (2008). Εναλλακτικές Προσεγγίσεις της Ανάπτυξης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
• Durkheim, E. (1893). The Division of Labor in Society. New York: Free Press [1997].
• Esping-Anderson, G. (1990). Οι Τρεις Κόσμοι του Καπιταλισμού της Ευημερίας. Cambridge: Polity Press. Αθήνα: Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα [2006].
• Freeman, C. & Soete, L. (2000). Εργασία για Όλους ή Μαζική Ανεργία; Ψηφιακή Τεχνολογική Αλλαγή στον 21ο Αιώνα. Αθήνα: Εκδόσεις Θεμέλιο.
• Friedman, M. (1962). Καπιταλισμός και Ελευθερία. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδόπουλος [2012].
• Friedman, M. & Friedman, R. (1990). Free to Choose. San Diego: Harcourt. Fukuyama, F. (1998). Εμπιστοσύνη: Οι Κοινωνικές Αρετές και η Δημιουργία της Ευημερίας. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη.
• Galbraith, J.K. (1958). Η Κοινωνία της Αφθονίας. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
• ——— (1967). Το Νέον Βιομηχανικόν Κράτος. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
• ——— (1997). Η Καλή Κοινωνία. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη. Gray, J. (1999). Απατηλή Αυγή: Οι Αυταπάτες του Παγκόσμιου Καπιταλισμού. Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις.
• Greider, W. (1999). Ο Μανιακός Καπιταλισμός. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
• Hayek, F. (1944). Ο Δρόμος προς τη Δουλεία. Αθήνα: Κέντρο Πολιτικής Έρευνας και Επιμόρφωσης [1985].
• ——— (1960). The Constitution of Liberty. Chicago: The University of Chicago Press. Harvey, D. (2007). Νεοφιλελευθερισμός: Ιστορία και Παρόν. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
• Heilbroner, R. & Mildberg, W. (2010). Η Γένεση της Οικονομικής Κοινωνίας. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
• Hilferding, R. (1910). Χρηματιστικό Κεφάλαιο. Αθήνα: Εκδόσεις Γκοβόστη – «Μπάϋρον».
• Huffschmid, J. (2006). Πολιτική Οικονομία των Χρηματιστηριακών Αγορών και Εναλλακτικές Στρατηγικές. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
• Kay, J. (2007). Η Αλήθεια για τις Αγορές: Γιατί Λίγες Χώρες Είναι Πλούσιες και Πολλές Παραμένουν Φτωχές. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
• Keynes, J. M. (1936). Η Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση [2002].
• ——— (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money. http://innovbfa.viabloga.com/files/JM_Keynes___Livre___The_general_theory_of_employment_interest_and_money___1936.pdf
• Κορλίρας, Π. (2003). Η Αναζήτηση της Οικονομικής Τάξης: Δοκίμια στη Φιλοσοφία και στην Ιστορία της Πολιτικής Οικονομίας. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη.
• Krugman, P. (2009). Η Κρίση του 2008 και η Επιστροφή των Οικονομικών της Ύφεσης. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
• ——— (2012). Τέλος στην Ύφεση, Τώρα! Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις.
• Landes, D. (2005). Ο Πλούτος και η Φτώχεια των Εθνών: Γιατί Μερικά Έθνη Είναι Τόσο Πλούσια και Μερικά Τόσο Φτωχά. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη.
• Lazonick, W. (2001). Η Οργάνωση των Επιχειρήσεων και ο Μύθος της Οικονομίας της Αγοράς. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Lefebvre, H. (2007). Ο Μαρξισμός. Αθήνα: Εκδόσεις ΔΟΛ.
• Luttwak, E. (2003). Αχαλίνωτος Καπιταλισμός: Νικητές και Ηττημένοι της Παγκόσμιας Οικονομίας. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη.
• Marx, K. (1858). Grundrisse – Βασικές Γραμμές της Κριτικής της Πολιτικής Οικονομίας (3 τόμοι). Αθήνα: Εκδόσεις Στοχαστής. http://bhxospan.blogspot.gr/2011/10/grundrisse.html
• ——— (1863). Θεωρίες για την Υπεραξία (Τέταρτος Τόμος του «Κεφαλαίου») (3 τόμοι). Αθήνα: Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή. http://karlmarxkefalaio.wordpress.com/
• ——— (1867). Το Κεφάλαιο: Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας (3 τόμοι). Αθήνα: Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή. http://karlmarxkefalaio.wordpress.com/
• Marx, K. & Engels, F. (1848). Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος. http://ergatis.files.wordpress.com/2010/02/marx-engels-manifesto-tou-kommounistikou-kommatos1.pdf
• Mathiot, J. (1997). Άνταμ Σμιθ: Φιλοσοφία και Οικονομία. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
• Mattic, P. (1978). Μαρξ και Κέινς: Τα Όρια της Μεικτής Οικονομίας. Αθήνα: Εκδόσεις Οδυσσέας (αγγλική έκδοση: Marx and Keynes: The Limits of the Mixed Economy. Boston: Extending Horizons Books/Porter Sargent Publisher). http://www.marxists.org/archive/mattick-paul/1969/marx-keynes/index.htm
• Passet, R. (2004). Η Νεοφιλελεύθερη Αυταπάτη. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
• Polanyi, K. (1944). Ο Μεγάλος Μετασχηματισμός: Οι Πολιτικές και Κοινωνικές Απαρχές του Καιρού μας. Σκόπελος: Εκδόσεις Νησίδες.
• ——— (1957). «Η Οικονομία ως Θεσμοθετημένη Διαδικασία», στο: Σ. Κονιόρδος (επιμ.) (2006). Κείμενα Οικονομικής Κοινωνιολογίας. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
• Piketty, T. (2007). Η Οικονομία των Ανισοτήτων. Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις.
• Samuelson, P. & Nordhaus, W. Οικονομική (16η έκδοση). Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
• Schumpeter, J. (1942). Καπιταλισμός, Σοσιαλισμός και Δημοκρατία. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση [2007].
• Sen, A. (2000). Για την Ηθική και την Οικονομία. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
• ——— (2006). Η Ανάπτυξη ως Ελευθερία. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
• Skidelsky, R. (2012). Keynes: Επιστροφή στη Διδασκαλία του. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
• Smith, A. (1776). Έρευνα για τη Φύση και τις Αιτίες του Πλούτου των Εθνών. Αθήνα: Εκδόσεις ΔΟΛ [2010].
• Sombart, W. (1913). Luxury and Capitalism. Ann Arbor: University of Michigan Press [1967].
• Stiglitz, J. (2011). Ο Θρίαμβος της Απληστίας: Η Ελεύθερη Αγορά και η Κατάρρευση της Παγκόσμιας Οικονομίας. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
• Sweezy, P. (1942). Η Θεωρία της Καπιταλιστικής Ανάπτυξης: Αρχές της Μαρξιστικής Πολιτικής Οικονομίας. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg [2004].
• Tapscott, D. (1996). Η Ψηφιακή Οικονομία: Υποσχέσεις και Κίνδυνοι στην Εποχή της Δικτυακής Ευφυΐας. Αθήνα: Εκδόσεις Leader Books.
• Veblen, T. (1899). Η Θεωρία της Αργόσχολης Τάξης: Η Οικονομική Μελέτη των Θεσμών. Αθήνα: Εκδόσεις Κάλβος [1982].
• Weber, M. (1905). Η Προτεσταντική Ηθική και το Πνεύμα του Καπιταλισμού. Αθήνα: Εκδόσεις Κάλβος [1978] και Εκδόσεις Gutenberg [1997].
• Ψαλιδόπουλος, Μ. (1999). Πολιτική Οικονομία και Έλληνες Διανοούμενοι: Μελέτες για την Ιστορία της Οικονομικής Σκέψης στη Σύγχρονη Ελλάδα. Αθήνα: Τυπωθήτω – Δαρδανός.