ECTS:

5

Κωδικός Μαθήματος:

ΚΥ0806

Κύκλος / Επίπεδο:

Προπτυχιακό

Υποχρεωτικό / Επιλογής:

Υποχρεωτικό

Περίοδος Διδασκαλίας:

Εαρινό

Περιεχόμενο Μαθήματος:

Μεταπολεμικά στις περισσότερες χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού το εργατικό κίνημα ενσωματώθηκε σε κορπορατιστικά συστήματα εκπροσώπησης. Από τη δεκαετία του 1960 εμφανίστηκε μια σειρά από κινήματα με νέα χαρακτηριστικά, τα Νέα Κοινωνικά Κινήματα. Αργότερα τη δεκαετία του 1990 έκανε τη εμφάνισή του το Κίνημα Ενάντια στη (Νεοφιλελεύθερη) Παγκοσμιοποίηση (ή κατά άλλους Κίνημα Εναλλακτικής Παγκοσμιοποίησης), ενώ στα χρόνια της κρίσης αναπτύχθηκαν τα Κινήματα ενάντια στη λιτότητα. Οι εξελίξεις αυτές στο πεδίο των κοινωνικών κινημάτων προκάλεσαν αντίστοιχες εξελίξεις στις θεωρητικές προσεγγίσεις.

Στις πρώτες εβδομάδες διαλέξεων παρουσιάζονται συνοπτικά ορισμοί των κοινωνικών κινημάτων και ορισμένες από τις βασικές θεωρίες για τα κοινωνικά κινήματα που αναπτύχθηκαν τις τελευταίες πέντε δεκαετίας. Στη συνέχεια  μελετάται η μεταπολεμική πορεία των κοινωνικών κινημάτων (από τη δεκαετία του 1960 ως σήμερα).

Ειδικότερα εξετάζονται τα παρακάτω θέματα:

-Ορισμός της συλλογικής δράσης και των κοινωνικών κινημάτων. Σε τι διαφέρει το κοινωνικό κίνημα από άλλες μορφές συλλογικής δράσης όπως οι ομάδες πίεσης, οι ομάδες συμφερόντων κλπ.

-Σύγκριση μεταξύ νέων και παλαιών κοινωνικών κινημάτων ως προς την κοινωνική τους σύσταση, τις οργανωτικές τους μορφές,τα αιτήματα και τις μορφές δράσης.

– Θεωρίες συλλογικής δράσης και κοινωνικών κινημάτων (θεωρίες Νέων Κοινωνικών Κινημάτων, θεωρία κινητοποίησης πόρων, πολιτική διαδικασία, ανάλυση πλαισίου)

– Η εξέγερση του 1968 και τα Νέα Κοινωνικά Κινήματα (ιστορικό πλαίσιο, μορφές κινημάτων, επίδραση στην κοινωνία και το πολιτικό σύστημα, πορεία της δράσης και τάσεις θεσμοποίησης).

– Το κίνημα της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης (ιστορικό πλαίσιο, μορφές δράσης, ομοιότητες και διαφορές με τα Νέα Κοινωνικά Κινήματα)

– Σύγχρονα κοινωνικά κινήματα (κίνημα ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμοποίηση, κίνημα των πλατειών, τα κινήματα occupy)

Πλούσιο υλικό για όσους εγγράφονται στο μάθημα υπάρχει στο e-learning. Εκεί βρίσκεται και η εξεταστέα ύλη του μαθήματος, η οποία αποτελείται από συλλογή κειμένων.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση: - να κατανοούν την ιδιαιτερότητα των κοινωνικών κινημάτων έναντι άλλων μορφών συλλογικής δράσης - να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά των Νέων Κοινωνικών Κινημάτων - να κατανοούν ορισμένα από τα βασικά ερωτήματα που έχουν απασχολήσει τη σύγχρονη έρευνα για τα κοινωνικά κινήματα, - να γνωρίζουν την πορεία των κοινωνικών κινημάτων των τελευταίων 60 ετών - να αναλύουν τα βασικά χαρακτηριστικά των σύγχρονων κοινωνικών κινημάτων.

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος) Μιχάλη Ψημίτη «Εισαγωγή στα Σύγχρονα Κοινωνικά Κινήματα» εκδόσεις Ατραπός, Αθήνα Εrik Neveu «Κοινωνιολογία των Κοινωνικών Κινημάτων» εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα Πρόσθετη βιβλιογραφία Benford R., Snow D. 2000, «Framing Processes and Social Movements: An Overview and Assessment», Annual Review of Sociology, 26: 611-639. Jenkins C.J. 1983, «Resource Mobilization Theory and the Study of Social Movements», Annual Review of Sociology 9: 527-553. Mayer M., Roth R. 1995, «New Social Movements and the Transformation to Post-Fordist Society», στο Marcy Darnovsky, Barbara Epstein and Richard Flacks, (eds.), Cultural Politics and Social Movements, Philadelphia: Temple University Press, σελ. 299-319. McAdam D., McCarthy J., Zald M. 1996, Comparative Perspectives on Social Movements. Political Opportunities, Mobilizing Structures, and Cultural Framings, Cambridge University Press. McCarthy J. and Zald M 1977, «Resource Mobilization and Social Movements: A Partial Theory», American Journal of Sociology 82: 1212-1241. Olson M. 1991,  Η Λογική της Συλλογικής Δράσης, Παπαζήσης, Αθήνα, 1991. Snow D. (et. al.) 1986, «Frame Alignment Processes, Micromobilisation, and Movement Participation», American Sociological Review 51(4): 464-481. Tarrow S. 1998, Power in Movement, Cambridge: Cambridge University Press. Tilly C. 2007, Κοινωνικά Κινήματα 1768-2004, Σαβάλλας: Αθήνα.